Wisselen van baan kan je veel geld kosten
Geplaatst op: 02-12-2024, 08:51:04
Tijdens het solliciteren schiet een blik op de nieuwe pensioenregeling er nog weleens bij in. De komende jaren kan die onachtzaamheid bij een baanwissel voor een flinke daling óf ophoging van de pensioenpot zorgen. Waar moet je op letten?
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) waarschuwde er eerder dit jaar al voor: een baanwissel kan in de komende jaren een enorme impact hebben op de eigen pensioenpot. Dat is een ongewenst bijeffect van de nieuwe pensioenwet, waarvan sommige Nederlanders zullen profiteren en waardoor anderen ongemerkt geld kunnen mislopen.
Werkgever
Zo zijn er 1,3 miljoen mensen waarvan hun werkgever een eigen regeling heeft, bijvoorbeeld bij een verzekeraar, en waarvan hun pensioeninleg iedere paar jaar een beetje stijgt. Voor iemand van twintig wordt er bijvoorbeeld 8% van het pensioengevend loon opzijgezet en tegen de tijd dat diegene 66 is, is de inleg pak ’m beet 31,5%.
„Maar zo’n oplopende premie mag straks niet meer”, zegt Helen Taylor Parkins, pensioenadviseur bij JH van Duuren. „In het nieuwe stelsel moet er voor iedereen, ongeacht de leeftijd, hetzelfde premiepercentage ingelegd worden.” Werkgevers mogen volgens Taylor Parkins wel kiezen voor een ’eerbiedige werking’. „Zittende werknemers mogen dan hun oplopende premie houden, terwijl nieuwe werknemers een vlakke premie krijgen.”
„De meeste werkgevers kiezen daarvoor”, ziet een woordvoerder van het Verbond van Verzekeraars. Pensioenadviseur Rosemarie van der Velden van Jansen en Partners zegt dat dit prettig is als je je leven lang blijft werken bij diezelfde werkgever, maar dat een baanwissel straks een serieus risico is: „Als je wat ouder bent en een nieuwe baan vindt met zo’n verzekerde regeling, kan het zomaar zijn dat je fors minder pensioen gaat opbouwen, puur omdat je in het nieuwe stelsel terechtkomt.”
Pensioenarmoede
Volgens een analyse van adviesbureau PensioenNavigator komt de gemiddelde vlakke premie in het nieuwe stelsel uit op 12,6%. Taylor Parkins ziet dat veel bedrijven neigen naar een premie van 10%, zonder dat de werknemer zelf iets hoeft bij te leggen. „De werkgever gaat er dan van uit dat het personeel de rest zelf regelt, maar dat gebeurt natuurlijk niet. Ik vrees daarom echt voor pensioenarmoede in de toekomst.”
De AFM maakte zich hier vorig jaar al zorgen om: de toezichthouder ziet dat er veel mensen zijn met een premie van 10% of lager. Die lopen risico op ’teleurstelling’ op de pensioenleeftijd’, aldus de AFM.
Baanwissel
Terwijl ouderen dus een risico lopen bij een baanwissel, kunnen jongeren misschien wel profiteren. Volgens pensioenadviseur Jan van Harten van Gommer Pensions Group levert dat rare situaties op binnen bedrijven: „Er kan een groot verschil tussen nieuwe en zittende werknemers ontstaan. Jongeren kunnen bijvoorbeeld, door hun contract op te zeggen en vervolgens weer in dienst te gaan bij dezelfde werkgever, ineens meer pensioen gaan opbouwen.”
Bedrijven mogen ook de bestaande werknemers meteen overzetten naar het nieuwe stelsel, met bijbehorende vlakke premie. Dan moeten huidige werknemers wel worden gecompenseerd met extra pensioeninleg of via het loon, zegt de woordvoerder van het Verbond van Verzekeraars. „Dat is kostbaar en ingewikkeld en voor werkgevers eigenlijk niet te doen”, zegt Taylor Parkins daarover.
Naast de 1,3 miljoen werknemers met zo’n verzekerde regeling, zijn er ook nog zo’n 6,4 miljoen werkenden die iets opbouwen via een pensioenfonds. Voor hen kan een baanwissel straks óók nadelig (of voordelig) uitpakken voor de pensioenpot, maar om een andere reden. Pensioenfondsen zijn namelijk van plan om bepaalde werknemers te compenseren. Er zijn namelijk nogal wat mensen voor wie de stelselwijziging in eerste instantie nadelig uitpakt, vooral mensen van rond de 45 jaar. Hoe ouder of jonger de werknemer is, hoe minder compensatie er nodig is.
Compensatie
Die compensatie wordt gebaseerd op basis van verlies in toekomstige arbeidsjaren, maar daarvoor hoef je tijdens die toekomstige arbeidsjaren niet per se in dienst te zijn. Pensioenfondsen kiezen er namelijk vrijwel allemaal voor om die compensatie in één keer uit te delen bovenop de bestaande pensioenpot: zij gaan er dus vanuit dat je nog jaren bij dezelfde werkgever blijft werken.
Voor zo’n compensatie hoef je echter alleen maar in dienst te zijn op het moment dat het pensioenfonds overgaat naar het nieuwe stelsel. „Als jij bijvoorbeeld in november 2025 uit dienst gaat terwijl jouw fonds in 2026 overstapt, krijg je niets”, zegt Van Harten daarover. Dat betekent dat degenen die een sabbatical nemen, gaan zzp’en óf overstappen naar een werkgever zonder pensioenregeling, mogelijk zo’n compensatie mislopen.
Profiteren
Andersom kunnen werknemers ook ’profiteren’: zzp’ers van rond de 45 jaar kunnen bijvoorbeeld in dienst treden, puur voor die compensatie, en werknemers kunnen wachten met opzeggen tot ze gecompenseerd zijn. En omdat fondsen op verschillende momenten overstappen, bestaat zelfs de mogelijkheid om meerdere keren compensatie te ontvangen bij verschillende fondsen. „In theorie kun je een flinke slag slaan door de komende jaren op gunstige momenten van baan te verwisselen”, zegt Van Harten. „Al zal dit in de praktijk niet veel voorkomen.”
„Bij een baanwissel is het áltijd opletten. Nu ook”, besluit Taylor Parkins. „Er is namelijk geen pensioenplicht en áls er een pensioenregeling is, dan hoeft die niet per se goed te zijn. Maar de komende jaren wordt pensioenbewustzijn extra belangrijk.”
Bron: bijdrage van 30 november 2024 van Thomas van Ossenbruggen op www.dft.nl