Ziekmeldingen in coronatijd; wat mag wel, wat mag niet?
Geplaatst op: 22-11-2020, 16:51:31
Je chef-kok heeft het coronavirus opgelopen, de dochter van de bedrijfsleider is besmet of iemand wil niet werken omdat hij bang is om in je horecabedrijf het virus op te lopen. En wat doe je als iemand thuis blijft omdat hij verkoudheidsklachten heeft?
Wanneer is nu officieel sprake van een terechte ziekmelding? En ook niet onbelangrijk: moet je het loon van je werknemer doorbetalen?
Als een werknemer ziek is, meldt hij zich bij de ondernemer of leidinggevende. Als werkgever moet je hem vervolgens ziek melden bij je arbo arts of bedrijfsarts. Sinds de uitbraak van corona zijn er veel vragen over de regels rond de ziekmeldingen van horecapersoneel. In welke gevallen is iemand nu echt ziek en kun je een beroep doen op je eventuele verzuimverzekering?
De horeca zit nog altijd midden in de coronacrisis. Na de eerste lockdown in maart 2020 konden de meeste restaurants en cafés afgelopen zomer – met beperkingen – open. Half oktober moesten de deuren weer dicht. Veel ondernemers doen nog aan bezorgen en afhaal waardoor een deel van het team (deels) nog kan blijven werken.
Verkouden / geen ziekmelding
Wanneer een medewerker verkoudheidsklachten heeft (zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn) moet hij op last van de overheid thuisblijven en zich laten testen. Omdat de medewerker normaal gesproken wel aan het werk was geweest met deze klachten, maar dit nu op last van de overheid niet mag, moet de medewerker doorbetaald krijgen.
De loondoorbetalingsplicht van werkgevers is bikkelhard. Dus wanneer iemand – ook op grond van overheidsmaatregelen – thuis moet blijven, heeft een werknemer recht op doorbetaling van loon.
Afgelopen zomer zorgde dit feit ervoor dat veel horecaondernemers extra loonkosten hadden die niet vergoed werden. De verkouden medeweker krijgt doorbetaald maar er moest ook vervanging komen.
In principe heeft een medewerker dus recht op volledige doorbetaling van loon wanneer hij op last van de overheid niet mag werken. Dat wil zeggen dat de medewerker in dit geval thuis moet blijven, terwijl hij anders wel aan het werk was geweest. Dit is geen ziekmelding.
In overleg met de medewerker mag je afspreken dat deze vakantiedagen opneemt. Als de medewerker hier toestemming voor geeft is het akkoord, maar een medewerker zou ook een beroep kunnen doen op bijvoorbeeld kortverzuim-verlof, wat ook volledige loondoorbetaling betekent.
Dit zegt het Nederlandse verbond van verzekeraars over ziekteverzuim in relatie tot corona
Keert een verzuimverzekering uit als mijn werknemer wegens ziekte door het virus niet in staat is om zijn werk te verrichten?
Ja, de oorzaak van de ziekte is niet relevant.
Keert een verzuimverzekering uit als mijn werknemer niet in staat is om zijn werk te verrichten omdat hij in quarantaine geplaatst is?
Nee, een verzuimverzekering dekt de loondoorbetalingsverplichting in geval van ziek personeel. Als iemand om een andere reden dan ziekte niet kan werken, bijvoorbeeld omdat hij/zij om preventieve redenen in quarantaine moet blijven, of een bepaald gebied niet mag verlaten, is er geen dekking voor de eventuele loondoorbetaling.
Vanwege vrees voor het coronavirus kan ik geen werk verrichten. Keert een verzuimverzekering dan uit?
Nee, een arbeidsongeschiktheidsverzekering dekt inkomensverlies ten gevolge van ziekte of arbeidsongeschiktheid. Daar is in deze situatie geen sprake van.
Mijn werknemer heeft verkoudheidsklachten, en zou in normale omstandigheden gewoon werken, mag ik hem als ziek registreren?
Nee, een verkoudheid waarbij de klachten niet leiden tot gezondheidsbeperkingen die werken in de weg staan, is geen reden om uw medewerker ziek te melden. Uw werknemer is op basis van overheidsadvies wel verplicht om thuis te blijven.
Mijn medewerker is niet ziek, maar de partner of een kind is dat wel. Wat nu?
Als uw medewerker zelf niet ziek is (en dus ook niet arbeidsongeschikt), dan heeft uw medewerker geen recht op loondoorbetaling bij ziekte. Is thuiswerken geen optie en zijn er ook geen alternatieven? Dan kan uw medewerker mogelijk calamiteiten- of kortdurend zorgverlof opnemen. Beide vormen van verlof zijn vastgelegd in de Wet arbeid en zorg. Beide verlofvormen gelden dus, of er nu wel of niet een eventuele (uitgebreide(re)) regeling in de arbeidsovereenkomst, cao of personeelsregelement staat.
Welke gevolgen heeft een vergoeding vanuit de NOW voor de verzuimverzekering?
Geen. Het zijn twee verschillende ‘regelingen’. De NOW is een tijdelijke overheidsregeling gebaseerd op omzetdalingen en dient een economisch belang. De verzuimverzekering biedt dekking voor de kosten van loondoorbetaling als een werknemer arbeidsongeschikt is. Er kan mogelijk samenloop tussen de beide ‘regelingen’ ontstaan, omdat de NOW een vergoeding verleent voor de loonkosten van al het personeel, ziek of niet ziek.
Wanneer wel ziek?
Wanneer wordt het thuisblijven wel een ziekmelding? Dit is bijvoorbeeld in het geval dat een corona-test een positief resultaat heeft. Maar ook wanneer een medewerker klachten heeft waarmee hij anders ook niet aan het werk zou kunnen. Denk aan hoge koorts. In dat geval treden de voorschriften bij ziekte uit de horeca cao in werking. Er wordt dan eerst een wachtdag ingehouden en vervolgens wordt er 95% loon doorbetaald.
Quarantaine en ziekmeldingen
Het geval kan zich ook voordoen dat een medewerker in quarantaine moet. Hier zijn verschillende oorzaken voor:
- Een gezinslid of huisgenoot van een medewerker is positief getest op corona. In dit geval kun je de medewerker vragen evt werkzaamheden vanuit huis te verrichten.
- Een huisgenoot of gezinslid heeft koorts. Ook dan moet de medewerker thuis blijven, ook zonder dat er sprake is van een positieve test.
- De medewerker is zelf positief getest op corona.
Het kan zijn dat de quarantainedagen voor eigen rekening van de medewerker komen. Alleen wanneer een personeelslid vanwege de RIVM richtlijnen in quarantaine moet zoals hierboven vermeld, worden deze dagen doorbetaald. In alle andere gevallen is de quarantaine niet verplicht en moet er overlegd worden met de leidinggevende over eventueel opnemen van onbetaald verlof of vakantiedagen.
Als een werknemer zelf het risico heeft genomen om in quarantaine te moeten bijvoorbeeld door risicovol gedrag of als hij bewust naar een oranje gebied reist, hoef je het loon niet door te betalen. Wanneer zo’n situatie zich voordoet, is het van belang dat u als werkgever dit bewust genomen risico kunt aantonen.
Wat als iemand niet durft te werken?
Het kan ook voorkomen dat een medewerker bang is om het coronavirus op te lopen en daarom niet durft/wil komen werken (al dan niet in verband met verhoogde kwetsbaarheid). In zo’n geval is geen sprake van ziekte en volgt ook geen ziekmelding.
Als de medewerker echt niet wil komen, ga dan in overleg op zoek naar een passende oplossing. Misschien kunnen er taken thuis gedaan worden (administratie, roosteren etc) of kan de medewerker vakantie-uren opnemen of min-uren opbouwen.
De medewerker moet in principe naar de werkplek komen als het niet anders kan. Daar staat tegenover dat je als werkgever zorg moet dragen voor een veilige werkplek. Zo moetje een goede hygiëne zo veel mogelijk faciliteren. Hetzelfde geldt voor de naleving van de andere coronamaatregelen zoals 1,5 meter afstand.
Ben je niet in staat om een veilige werkplek te bieden? Dan heeft de medewerker recht op doorbetaling van zijn loon. In dat geval komt de oorzaak van het niet werken in redelijkheid voor rekening van de werkgever.
Bronnen: KHN, cao horeca, Verbond van verzekeraars, ondernemen met personeel november 2020