Zeven vragen over thuiswerken tijdens corona
Geplaatst op: 15-10-2020, 09:01:42
Vanwege corona werken we met zijn allen zo veel mogelijk thuis. Is de werknemer verplicht om thuis te werken en wie betaalt de thuiswerkplek?
Vraag 1. Mag de werkgever de werknemer verplichten thuis of juist op kantoor te werken?
Vanwege corona vraagt de overheid iedereen om thuis te werken. Dus heeft de werknemer een functie die thuiswerken toelaat, dan werkt hij in principe thuis. De werkgever kan de werknemer daartoe ook verplichten. Andersom geldt dat als het voor het werk nodig is dat de werknemer op kantoor is, hij niet zo maar kan thuisblijven.
Als de werknemer niet naar kantoor wil, omdat hij of een huisgenoot tot een risicogroep behoort, dan moet hij met de werkgever overleggen of hij toch thuis kan werken of vervangend werk kan doen.
Vraag 2. Heeft de werknemer na de coronacrisis nog recht op thuiswerken?
In Nederland is nog geen wettelijk recht op thuiswerken. Wel heeft de werknemer op grond van de Wet Flexibel Werken het recht de werkgever te verzoeken om thuis te mogen werken.
De werkgever kan een verzoek alleen weigeren vanwege zwaarwegende, bedrijfseconomische redenen, bijvoorbeeld als het werk zich niet leent voor thuiswerken of het niet in het rooster past.
Vraag 3. Wie is verantwoordelijk voor een veilige en gezonde thuiswerkplek?
De werkgever heeft een zorgplicht en moet zorgen dat de werknemer op kantoor én thuis veilig en gezond kan werken. Als de werknemer nog geen goede ergonomische thuiswerkplek heeft, moet de werkgever daarmee helpen. Hij moet dan zorgen voor:
- Een goede tafel en bureaustoel
- Een los toetsenbord en een muis voor bij een laptop
- Een laptophouder of extra beeldscherm
- Voldoende verlichting
Verder moet de werkgever de werknemer voorlichten over de risico’s van het thuiswerken. In dit gesprek hoort niet alleen de ergonomische werkplek aan de orde te komen. Daarnaast de werkdruk, de sociale steun van de collega’s en leidinggevende of zaken als de temperatuur of lawaai in het huis. Ook de schadelijke gevolgen hiervan moet de werkgever zo veel mogelijk proberen weg te nemen.
Vraag 4. Mag de werkgever de thuiswerkplek zomaar controleren?
De werkgever heeft een zorgplicht, dus hij moet wel weten of de werknemer thuis verantwoord kan werken. De werknemer moet daarom wel een vorm van controle toestaan als hij thuis wil werken. Het daadwerkelijk fysiek langskomen van de werkgever om je werkplek te controleren, mag in verband met het huisrecht (de privacy) alleen als dit noodzakelijk is. Dus als er echt geen andere middelen ter controle zijn die minder ingrijpend zijn. Deze andere middelen zijn er doorgaans wel. Zo kan de werkgever een preventiemedewerker of een andere Arbo deskundige inschakelen. Die laten de werknemer een vragenlijst invullen over de arbeidsomstandigheden thuis. Ook kan de werknemer foto’s maken en delen van zijn thuiswerkplek.
Vraag 5. Mag de werkgever de productiviteit van de werknemer controleren?
Het bijhouden van productiviteitsscores van werknemers is verboden. Het is in strijd met de privacywetgeving, die is vastgelegd in de Grondwet, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
Zelfs als de werknemer schriftelijk toestemming geeft voor het monitoren van het computergebruik mag het niet, omdat de werknemer in een afhankelijkheidspositie zit ten opzichte van de werkgever. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) gaat er dan vanuit dat die toestemming niet vrijelijk is gegeven.
Alleen onder strikte voorwaarden is het controleren van werknemers toegestaan, zoals bij een vermoeden van een strafbaar feit of overtreding van bedrijfsvoorschriften. Hiervoor moet de werkgever in ieder geval eerst de ondernemingsraad (OR) om instemming vragen. De OR heeft instemmingsrecht als de werkgever voorzieningen wil invoeren, wijzigen of intrekken waarmee hij de aanwezigheid, het gedrag of de prestaties van werknemers kan controleren. Ook moet de werkgever zijn medewerkers hierover informeren.
Vraag 6. Heeft de werknemer recht op een thuiswerkvergoeding?
Dure laptops en bureaustoelen die nodig zijn om goed thuis te werken, kan de werkgever ter beschikking stellen. Kleinere extra onkosten, zoals internet, verwarming, licht, het kopje koffie, kan de werkgever onbelast vergoeden uit de vrije ruimte van de werkkostenregeling.
Bij een modaal inkomen van € 36.500 is die vrije ruimte tussen de € 500 tot € 1.000 bruto per jaar. Hieruit worden vaak ook andere zaken vergoed, zoals een kerstpakket.
Als tijdelijke mogelijkheid mag de reiskostenvergoeding worden doorbetaald, die normaal na 6 weken stopt als iemand niet meer reist.
De FNV wil afspraken maken in cao’s over de onkostenvergoeding bij thuiswerken.
Bron: www.salarisvanmorgen.nl van 13 oktober 2020